هر موتور یا وسیله ای برای انتقال نیرو از قطعه ای به نام « شفت » استفاده می کند. شفت ، حرکتی دورانی دارد، بنابراین برای روان کار کردن، به روغن کاری نیاز دارد. در گذشته برای جلوگیری از نشت روغن در شفت موتور خودروها یا هر سیستم دیگری از یک تکه نمد یا پارچه استفاده می کردند. نمد در جذب سیالاتی چون روغن یا آب خیلی خوب عمل می کند. تکه های پارچه و نمد به مرور زمان به حلقه هایی تبدیل شدند که « کاسه نمد » (Radial shaft seal) نام گرفتند.این قطعات در خودروها کاربرد زیادی دارند. در واقع هر قسمتی از خودرو که نیروی چرخشی داشته باشد، یکی از انواع کاسه نمد هم در آن قرار دارد. این قطعه در کنار قطعاتی مثل بلبرینگ ها، پلوس ، پیستون ، کمک فنر ، شیر فرمان و سوپاپ ها تعبیه می شود.
سیاری افراد با اینکه از کاسه نمدهایی با جنس و کیفیت عالی در خودروی شان استفاده می کنند، اما باز هم از خراب شدن زود هنگام این قطعات گله دارند. به یاد داشته باشید که طول عمر این قطعات، بسته به نوع و جنسی که دارند و مدت زمان و شرایطی که استفاده می شوند، فرق می کند. در نظر گرفتن این پارامترها بسیار مهم است، اما افزایش عمر مفید این قطعه به دو عامل بسیار مهم دیگر هم بستگی دارد که کمتر کسی به آن توجه می کند: اول انتخاب صحیح کاسه نمد برای هر قسمت و دوم نحوه قرارگیری صحیح آن.
دمای تولیدی و سیالات مورد استفاده در موتورهای مختلف، متفاوت است. شما نمی توانید از یک نوع کاسه نمد در قسمت های مختلف یک خودرو یا خودروهای متفاوت بهره ببرید؛ مثلاً در برخی از قسمت های خودرو باید از مدل کربنی این قطعه استفاده شود. مدل کربنی، بهترین مدل در مقابله با فشارهای بالا است که از جذب کربن روی شفت جلوگیری می کند.
قرارگیری کاسه نمد در جای خود نیز بسیار مهم است. لبه داخلی این قطعه برای بازگرداندن روغن روی شفت طراحی شده است، طوری که شفت دائماً چرب باشد و روان کار کند. شیارهایی که در داخل لبه وجود دارند، ممکن است چپ گرد یا راست گرد باشند. اگر هنگام نصب، به نوع طراحی این قطعه، به خصوص در قسمت لبه داخلی آن توجه نکنید، روغن به راحتی از شفت عبور می کند و بلافاصله پس از تعویض قطعه، شاهد نشتی روغن خواهید بود.
عوامل خرابی کاسه نمد :
کاسه نمد یکی از قطعاتی است که باید در سرویس های دوره ای، آن را بازدید و بررسی کنید. این قطعه معمولاً با نشت روغن در اطراف کمک فنر، اعلام خرابی می کند. بررسی زودهنگام و رفع ایراد، هزینه های کمتری در برخواهد داشت. از جمله عواملی که باعث خراب شدن این قطعه می شود، موار زیر است:
نبودن روغن کافی در دیفرانسیل
ساییدگی و پوسیدگی قطعه
پوسیدگی واشرهای لاستیکی یا از دست دادن حالت استانداردشان
آسیب دیدن چرخ دنده ها
نامرغوب بودن مواد اولیه هنگام تولید
عدم نصب صحیح در محل
علائم خرابی کاسه نمد
مسدود شدن سوپاپ هوای گیربکس (با مسدود شدن این سوپاپ ها، فشار و دمای هوای داخل گیربکس بالا می رود؛ در نتیجه فشار مضاعفی به کاسه نمد وارد می شود که منجر به جا به جایی آن و نشت روغن می شود)
بروز مشکل در دیفرانسیل و پر سر و صدا کار کردن آن؛ هر دوی این مشکلات بعد از کمبود روغن به وجود می آیند.
نشت روغن از محفظه ورودی و خروجی هوا در کمک فنر
نشت روغن یا هر مایع دیگری در اطراف این قطعه
جمع شدن گرد و خاک در اطراف کاسه نمد
کاهش روغن دیفرانسیل
کاسه نمد از نمد، فنر و واشر تشکیل می شود. مجموعه این قطعات در کنار یکدیگر کمک می کنند تا وظیفه اصلی کاسه نمد، یعنی آب بندی سایر قطعات، به نحو احسن انجام شود. اگر به اجزای تشکیل دهنده این قطعه توجه کنید، می بینید که در سایر وسیله ها هم برای آب بندی به کار می روند. اضافه شدن فنر به این قطعه به دلیل پیدا کردن قابلیت انعطاف پذیری و خاصیت کشسانی، اضافه شدن واشر فولادی به دلیل آب بندی بیشتر و بالا بردن مقاومت در برابر ضربات شدید و وجود نمد هم به دلیل مقاومت در برابر دمای بالا، فشار و مواد شیمیایی چون روغن است. این قطعات که به درزگیر هم معروف هستند، معمولاً از جنس تفلون ساخته می شوند تا دیرتر دچار خوردگی شوند.
کاسه نمد در هر قسمتی که تعبیه شود، از عبور گرد و غبار، سیالات و سایر عوامل خارجی جلوگیری می کند. به طور کلی به تمامی واشرهایی که در قسمت های مختلف هر وسیله ای به کار می رود، تا این نوع آب بندی را انجام دهد، کاسه نمد گفته می شود. شرایط و محل قرارگیری این قطعات، جنس آن ها و همچنین نوع سیالات و موادی که با آن در تماس هستند، بسته به نوع وسیله یا موتوری که در آن به کار می روند، دسته بندی می شوند. جنس کاسه نمدها می تواند از سیلیکون، چرم یا هر آلیاژ و پلاستیک مقاومی باشد. تحمل دما در هر یک از این مدل ها فرق می کند.
برای مثال کاسه نمدهایی داریم که جنس فنرشان، استیل است و در مواردی به کار می روند که در معرض آب باشند، چون استیل دیرتر زنگ می زند. در مواردی هم دمای تولیدی موتور بسیار بالاست، بنابراین از مدل سیلیکونی این قطعه استفاده می کنند که مقاومت زیادی در برابر حرارت و دمای بالا دارد